Blackboard biedt geen oplossing voor alle ict in het onderwijs. Of het nu gaat om een apart portfoliosysteem of om een plagiaatdetector, elke hoger onderwijsinstelling in Nederland heeft wel een of meerdere ict-applicaties naast de elektronische leeromgeving draaien. “Een kant-en-klaar product bestaat nu eenmaal niet”, zegt Noel Jaminon van de Universiteit Maastricht.
Toch streeft het Amerikaanse bedrijf, onder meer door het aanbieden van Building Blocks, wel degelijk naar een totaalpakket. “Wij zouden graag een oplossing bieden voor al het ict in het onderwijs met betrekking tot leren”, erkent Dave Hayward, marketing-director Europa van Blackboard.
Met Building Blocks kunnen gebruikers de elektronische leeromgeving uitbreiden met functies en nieuwe toepassingen, door deze zelf te bouwen. Zo zijn er Building Blocks voor het opsporen van plagiaat, het integreren van podcasts of het gebruik van Rss-feeds. Voor sommige daarvan moet de instelling betalen; die zijn meestal gemaakt door gespecialiseerde bedrijven. Andere worden gratis aangeboden; die zijn meestal ontwikkeld door een onderwijsinstelling.
Toch gebruiken veel instellingen software van derden naast Blackboard, ook in Nederland. Het gaat om uiteenlopende applicaties, zoals plagiaatdetectoren, toetssoftware en portfolio’s. In de meeste gevallen probeert men het zo overzichtelijk mogelijk te houden voor gebruikers, door de applicaties aan Blackboard te koppelen door middel van een link of ze in de leeromgeving te integreren.
Een veel gebruikte applicatie is QuestionMark Perception. Met deze software van het Amerikaanse bedrijf QuestionMark kunnen docenten toetsen en examens afnemen bij studenten. Blackboard heeft ook een ’toetstool’, maar die wordt door instellingen eigenlijk alleen gebruikt voor diagnostische toetsen. Volgens Ad Sanders van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen(HAN) is de tool te fraudegevoelig om te gebruiken voor echte tentamens. Studenten kunnen tijdens het maken van de toets bijvoorbeeld gewoon surfen op internet.
“In QuestionMark Perception zit een functie die dat onmogelijk maakt,” vertelt Karin Zondervan van de Vrije Universiteit. “Verder kun je er makkelijker verschillende soorten vragen in maken en de vragen opslaan om die later te hergebruiken. Questionmark Perception heeft gewoon meer mogelijkheden dan de Blackboard toetstool.”
Verder hebben sommige instellingen een portfoliosysteem buiten Blackboard om. “De Universiteit Utrecht begon in 2002 al met portfolio’s en dat kon toen nog niet in Blackboard”, vertelt Keith Russel van de universiteit. Hetzelfde geldt voor de HAN, die inmiddels overigens is overgestapt naar Sharepoint als hoofd-elo. Ook aan de UvA gebruikt men niet het portfoliosysteem van Blackboard, maar het Open Source Portfolio Initiative van Sakai (zie bericht EduSite).
Dat instellingen andere applicaties aan Blackboard hangen vindt Dave Hayward geen probleem. “Instellingen zijn vrij om te kiezen welke applicatie ze waarvoor gebruiken”, zegt hij. “Maar het is wel zo dat Blackboard-oplossingen als Building Blocks makkelijker integreerbaar zijn in Blackboard.”
Met externe software en Building Blocks kom je misschien een heel eind, maar valt de ideale elektronische leeromgeving wel te bouwen? “Elke faculteit, zelfs elke docent heeft weer andere wensen”, vertelt Ineke Janssen, van de Radboud Universiteit. “Met Building Blocks en andere software kun je specifieke oplossingen aanbieden aan faculteiten. Maar bij die specifieke applicaties hebben andere faculteiten weer geen belang. Het wordt een dure grap als de instelling die applicaties moet aanschaffen.”
Aan de Erasmus Universiteit Rotterdam heeft de opleiding Psychologie daarom het heft in eigen handen genomen. Blackboard is er ingeruild voor een binnen de eigen opleiding ontwikkelde elo. PsyWeb is speciaal gemaakt voor het probleemgestuurde onderwijs binnen Psychologie. Er wordt daar veel samengewerkt. Verder hoeft een student PsyWeb niet meer uit als hij iets zoekt. “Hij logt in en hier kan hij alles vinden wat hij zoekt, alle namen en adressen, filmpjes, animaties, leermaterialen, pdf’jes en opdrachten”, vertelt Francoise van der Meulen, van de faculteit Sociale Wetenschappen.
Janssen is eigenlijk wel blij dat Blackboard niet een totaalpakket is. “Je wilt zelf je applicaties uit kunnen zoeken. Stel je voor dat je voor alles afhankelijk bent van Blackboard. Daar moet ik niet aan denken.”